ZADZWOŃ +48 730 990 327
ZADZWOŃ +48 730 990 327
Zaburzenia schizoafektywne są jednym z mniej znanych, ale jednocześnie bardzo złożonych schorzeń psychicznych, które łączą w sobie elementy schizofrenii oraz zaburzeń nastroju, takich jak depresja czy zaburzenia dwubiegunowe. Ze względu na swoją złożoność oraz różnorodność objawów, często stanowią wyzwanie zarówno dla osób cierpiących na to schorzenie, jak i dla specjalistów w dziedzinie psychiatrii. W Polsce, podobnie jak na całym świecie, diagnozowanie i leczenie tej choroby wymaga interdyscyplinarnego podejścia oraz indywidualnie dostosowanych planów terapeutycznych.
Zaburzenia schizoafektywne to kompleksowe schorzenie psychiczne, które charakteryzuje się jednoczesnym występowaniem symptomów charakterystycznych dla schizofrenii oraz zaburzeń nastroju, takich jak depresja lub zaburzenia dwubiegunowe. Diagnoza ta obejmuje pacjentów, którzy doświadczają zarówno poważnych zaburzeń w zakresie myślenia i percepcji, jak i znaczących zmian w stanie emocjonalnym. Zaburzenia te mogą wpływać na zdolność do funkcjonowania w życiu codziennym, relacje interpersonalne oraz ogólną jakość życia pacjenta.
W klasyfikacji medycznej jak DSM-5 zaburzenia schizoafektywne (kod 295.70) umieszczone zostały w grupie spektrum schizofrenii i innych zaburzenia psychotycznych, zaś w ICD-11 z kodem 6A21 znajdują się w podrozdziale „Schizofrenia lub inne pierwotne zaburzenia psychotyczne”, jako odrębna kategoria, różniąca się od innych zaburzeń psychicznych zarówno w zakresie objawów, jak i wymagań diagnostycznych. Oba systemy klasyfikacji pomagaja lekarzom i specjalistom w rozpoznaniu różnicowym i stosowaniu odpowiednich metod leczenia. Takie podejście jest kluczowe dla skutecznej pomocy pacjentom cierpiącym na to schorzenie.
Objawy zaburzeń schizoafektywnych są zróżnicowane i mogą obejmować zarówno symptomy psychotyczne, jak i objawy zaburzeń nastroju. Symptomy psychotyczne to przede wszystkim urojenia, omamy słuchowe lub wzrokowe, myślenie chaotyczne i zaburzenia mowy. Osoby cierpiące mogą odczuwać również paranoję oraz trudności w odróżnianiu rzeczywistości od wytworów własnego umysłu.
Z kolei objawy związane z zaburzeniami nastroju będą manifestować się poprzez epizody depresyjne, w których dominują uczucia smutku, pustki, bezradności lub przez epizody maniakalne, charakteryzujące się podwyższonym nastrojem, nadmierną energią czy impulsywnością. Często zmiany te następują naprzemiennie, co dodatkowo komplikuje proces diagnozy.
Chociaż konkretna przyczyna zaburzeń schizoafektywnych nie jest w pełni zrozumiała, badania wskazują na kombinację czynników genetycznych, neurobiologicznych oraz środowiskowych. Predyspozycje genetyczne odgrywają znaczącą rolę, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki schizofrenii lub innych poważnych zaburzeń psychicznych.
Czynniki środowiskowe, takie jak stresujące wydarzenia życiowe lub trauma mogą również przyczyniać się do rozwoju zaburzeń. Podejrzewa się, że zaburzenia są również powiązane z niewłaściwą pracą niektórych ścieżek neurochemicznych w mózgu, co tłumaczy, dlaczego skuteczne leczenie często wymaga zastosowania leków psychotropowych, które wpływają na poziom neurotransmiterów.
Proces diagnozy zaburzeń schizoafektywnych wymaga dokładnej analizy historii medycznej pacjenta oraz obserwacji jego zachowania. Psychiatra może wykorzystać wywiady z pacjentem i jego rodziną, a także zalecić przeprowadzenie testów psychologicznych. Ważne jest, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów, takie jak schizofrenia, zaburzenia dwubiegunowe czy wpływ substancji psychoaktywnych.
Kryteria diagnostyczne, zgodnie z DSM-5, wymagają wystąpienia zarówno epizodów psychotycznych, jak i znaczących zmian nastroju, które są obecne przez większość czasu trwania choroby. Z kolei w ICD-11, to zaburzenia epizodyczne, w którym kryteria diagnostyczne schizofrenii i epizodu maniakalnego, mieszanego lub umiarkowanego lub ciężkiego są spełnione w ramach tego samego epizodu zaburzenia, jednocześnie lub w ciągu kilku dni po sobie. Diagnoza jest potwierdzana, gdy objawy nie są wywołane przez inne schorzenia lub użycie substancji.
W Polsce istnieje wiele instytucji i organizacji, które oferują pomoc osobom cierpiącym na zaburzenia schizoafektywne oraz ich bliskim. Zarówno publiczne ośrodki zdrowia psychicznego, jak i prywatne kliniki psychiatryczne mogą zapewnić wsparcie diagnostyczne i terapeutyczne. Dodatkowo, pomoc oferują różne organizacje pozarządowe i grupy wsparcia, które działają na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin.
Warto także zwrócić uwagę na możliwości, jakie oferuje pomoc psychoterapeuty. Instytut BezStresu w Warszawie to miejsce, gdzie osoby zmagające się z zaburzeniami schizoafektywnymi mogą znaleźć profesjonalną i skoncentrowaną na pacjencie opiekę. Psychoterapeuci pracujący w Instytucie stosują różnorodne metody terapeutyczne, dostosowane do indywidualnych potrzeb i specyfiki zaburzeń schizoafektywnych. Terapia, która w tym schorzeniu zawsze powinna towarzyszyć farmakoterapii, może pomóc w lepszym zarządzaniu emocjami, poprawie relacji z innymi oraz w ogólnym funkcjonowaniu w życiu codziennym.
